Xe tăng M48 được trang bị hệ thống kiểm soát hỏa lực điện - cơ học tương tự trên các tàu chiến giúp hỗ trợ xạ thủ ngắm bắn chính xác dễ dàng hơn cũng như dễ huấn luyện hơn . Có 2 kiểu hệ thống được sử dụng trên các xe tăng M48 .
I - M48 ; M48A1
Máy đo xa T46E1
T46E1 được trang bị cho các xe tăng M48 và M48A1 , là máy đo xa lập thể (stereoscopic) sử dụng lượng giác tính khoảng cách đến mục tiêu
Toàn bộ máy đo xa gồm 2 ống kính đặt cách nhau 2m so với 1,52m trên M47 giúp đo xa chính xác hơn , vì khoảng cách giữa 2 ống kính được tăng lên nên T46E1 được đặt nhích về sau phần rộng tháp pháo . Do đó xạ thủ không thể tiến hành đo xa như trên M47 mà là trưởng xe ( ngồi sau xạ thủ ) .
  |
| 2 khe nhìn của 2 ống kính thuộc kính đo xa T46E1 |
T46E1 có độ phóng đại 10x và trường nhìn 4 độ ,có trục kết nối cơ học với máy tính đạn đạo
Để tiến hành đo xa , trưởng xe sẽ chỉnh kính đo xa sao cho cả 2 ống kính đều nhìn vào mục tiêu , khi đó hình ảnh từ 2 ống kính sẽ chập vào nhau , để tăng tốc quá trình đo xa, trưởng xe sẽ chỉnh kính sao cho vạch khắc chữ v từ 2 ống kính chập vào nhau ( ảnh minh họa hình ảnh khi nhìn vào 2 thị kính )
T46E1 có khả năng đo xa mục tiêu có khoảng cách từ 460m - 4400m, với sai số cơ bản của thiết bị như trong bảng dưới đây với 1 thước Anh ( yard) = 0,91 mét
Có thể thấy máy đo xa T46E1 chỉ có thể đo xa một cách hiệu quả ở phạm vi 2000 yards ( 1,8km) đổ xuống với sai lệch lớn nhất là 38m , chưa kể ảnh hưởng sai lệch của kỹ năng trưởng xe . Tuy nhiên , các trận đối đầu giữa xe tăng trên địa hình châu Âu thường chỉ diễn ra ở khoảng cách dưới 2000m , ở khoảng cách 2500 yards ( 2,2km ) sai lệch lớn nhất là 60m . Tuy nhiên , ở khoảng cách này mục tiêu tấn công chủ yếu của M48 là mục tiêu mềm , sử dụng đạn nổ mạnh và đạn xuyên lõm. Trong trường hợp bắn trượt , xạ thủ có thể điều chỉnh đường ngắm chính xác nhờ vào đuôi vạch đường của đạn.
Nhược điểm của máy đo xa lập thể là những người không có khả năng cảm nhận chiều sâu đủ mạnh sẽ không thể sử dụng chính xác , có đến 20% kíp lái của quân đội Mỹ không đáp ứng tiêu chuẩn này .
Dữ liệu khoảng cách sẽ được nhập vào máy tính đạn đạo thông qua trục kết nối với máy tính đạn đạo
Máy tính đạn đạo điện cơ học T30
Máy tính đạn đạo T30 sẽ sử dụng chuyển động trong quá trình điều chỉnh kính đo xa thông qua trục input cơ học thuộc bộ truyền động đạn đạo T-24 , dữ liệu khoảng cách từ đó được nhập cơ học vào máy tính đạn đạo , dữ liệu loại đạn sẽ được xạ thủ nhập vào máy tính thông qua nút vặn kết nối với đĩa lệch tâm , các chuyển động cơ học của máy tính đạn đạo sẽ tính toán phần tử bắn . Trục output thuộc bộ truyền động đạn đạo T-24 được kết nối với kính ngắm sẽ điều chỉnh góc ngẩng của kính ngắm (xa hơn - hạ ; gần hơn - nâng) , xạ thủ đưa mục tiêu vào tâm và ấn cò .
Kính ngắm M20
Kính M20 có độ phóng đại 6x và trường nhìn 8 độ , ngoài ra kính còn cung cấp cho xạ thủ góc toàn cảnh 1x với khe nhìn được lắp bên trái thị kính .
Các vach đo góc được dùng để chỉnh đường ngắm trong trường hợp bắn trượt hoặc tính khoảng cách đến mục tiêu . Để tính khoảng cách đến mục tiêu , các kíp lái M48 thường ghi nhớ cụm từ WORM ( Width over range mils ) với công thức : Kích thước thực tế (chiều rộng hoặc chiều cao) (mét) chia cho khoảng cách (nghìn mét)và góc đo được trên kính ngắm (miliradians) . Kíp lái chỉ gần ghi nhớ kích thước thực tế của xe tăng địch là có thể tính được.
Cần lưu ý ở đây , miliradian trong quân sự khác với miliradian . Theo chuẩn của NATO, 1 mil bằng 1/6400 của 360 độ
II - M48A2 ; M48A3 ; M48A5
Máy đo xa M13
Máy đo xa M13 được lắp trên bản M48A2 là loại lập thể và có cùng độ phóng đại 10x như loại T46E1.
Phiên bản M13A1E1 trang bị trên phiên bản M48A2C là loại trùng khớp quang học ( Coincidence),
nhằm khắc phục nhược điểm cảm nhận chiều sâu của kíp lái ,về cơ bản cũng tương tự máy đo xa lập thể và tính khoảng cách sử dụng lượng giác .
Khác biệt lớn nhất là ở loại trùng khớp so với loại lập thể là chỉ có 1 thị kính
Máy đo xa trùng khớp M13A1E1 có độ chính xác thấp hơn so với loại lập thể M13 tuy nhiên lại dễ sử dụng hơn rất nhiều và đều phù hợp với mọi kíp lái trong quân đội Mỹ
Hình ảnh từ 2 ống kính sẽ được chia đôi nửa trên / nửa dưới và dẫn vào thị kính , trưởng xe sẽ chỉnh sao cho cả 2 ống kính đều nhìn vào điểm , lúc này hình ảnh mục tiêu sẽ khớp nhau . Để tăng tốc quá trình đo xa , trưởng xe có thể dựa vào vạch ngắm và chỉnh sao cho các vạch ngắm này tạo thành hình dấu cộng
Ví dụ minh họa :
 |
| Nguồn : Bronya Rossii , tập 7 |
Được trang bị cho các xe tăng M48A3 ; M48A5 và M60 , máy đo xa M17 là loại trùng khớp có độ phóng đại 10x và về cơ bản không khác nhiều so với loại M13A1E1
 |
| Máy đo xa M17 trên xe tăng M60 |
Được trang bị trên các xe tăng M48A2 và các phiên bản về sau , tương tự T30 máy tính đạn đạo M13 sử dụng dữ liệu về khoảng cách và dữ liệu đường đạn nhằm tính phần tử bắn . Tuy nhiên , trên các xe tăng M48A2 và các phiên bản đổ về sau được trang bị bộ truyền động góc nâng T13 kết nối với hệ thống nâng thủy lực của pháo , output của máy tính đạn đạo sẽ được bộ T13 sử dụng để điều khiển trực tiếp góc nâng của pháo ( gần - hạ ; xa - nâng ) . Do đó trên các xe tăng M48A2 đổ về sau thì xạ thủ ít phải điều chỉnh đường ngắm hơn .
Kính ngắm sử dụng vẫn là loại M20
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét