Các địa điểm nổi tiếng trong thành phố Stalingrad

 Thành phố Tsaritsa được thành lập vào năm 1589 với pháo đài Sary Su nhằm phòng ngự vùng biên giới phía nam của Sa Hoàng , từng nhiều lần bị các cuộc nổi dậy bởi thủ lĩnh Cossack chiếm đóng . Về sau thành phố trở thành trung tâm thương mại , dân số tăng từ khoảng 500 người vào thế kỷ 17 lên 3000 vào năm 1807 và đến năm 1900 đã tăng thành 84 000 người . Trong suốt cuộc Nội chiến Nga thành phố đã chứng kiến các cuộc đối đầu quyết liệt giữa Hồng Quân và Bạch Vệ từ năm 1918 đến tận 1920 .Vào năm 1925 Tsaritsa được đổi tên thành Stalingrad , được đặt theo tên của Stalin- người có chiến công quan trọng khi phòng ngự thành phố trước Bạch Vệ

Vào năm 1942 , Stalingrad không những là đầu mối giao thông quan trọng mà còn là trung tâm công nghiệp lớn với 3 tổ hợp nhà máy sản xuất các thiết bị công nghiệp và quân sự sử dụng khắp Liên Xô

Vì thế trong chiến dịch Fall Blau năm 1942 , Stalingrad là một trong các mục tiêu chiến lược quan trọng nhất . Cần lưu ý là tầm quan trọng của Stalingrad trong chiến dịch này cũng chỉ tương đương các thành phố khác như Voronezh , Rostov hay các mỏ dầu ở Maikov , Grozny và Baku . 

Thành phố Stalingrad nằm trải dài dọc theo sông Volga ở khu vực gần khúc uốn lớn của sông Đông  , cách Stalingrad khoảng 60km về phía Tây .

Về hành chính Stalingrad được chia làm 7 quận với 3 quận phía Bắc được thành lập dựa trên 3 tổ hợp nhà máy và khu dân cư của công nhân ở phía Tây , các quận Trung tâm và phía Nam là nơi ở tập trung của các cư dân với các công viên , trường hợp và sân vận động cũng như các trung tâm nhà ga đường sắt chính và khu vực ngoại ô. Ta sẽ khám phá từng địa điểm một trong thành phố , từ Bắc xuống Nam  

1. Nhà máy máy kéo Dzerzhinsky

 Là một trong các nhà máy đầu tiên được xây dựng mới của Liên Xô , nằm trong chương trình hiện đại hóa đất nước vào những năm 20. Nhà máy được thiết kế bởi kiến trúc sư người Mĩ Albert Kahn - người từng thiết kế nhà máy ô tô cho hãng Ford nổi tiếng . Trước chiến tranh nhà máy sản xuất các thiết bị máy kéo công nghiệp , nông nghiệp cũng như thiết bị quân sự ,khi cuộc chiến nổ ra vào năm 1941 nhà máy chuyển sang sản xuất các xe tăng T-34 và pháo phản lực Katyusha cùng một số thiết bị khác . 

Chú thích :
1. Các xưởng đúc - 42 000 mét vuông
2. Các xưởng chế tạo - 42 700 mét vuông
3. Xưởng sửa chữa - 17 500 mét vuông
4. Các tòa nhà nghiên cứu , thử nghiệm - 54 000 mét vuông
5. Xưởng thử động cơ - 2 000 mét vuông 
6. Các trụ chứa nhiên liệu đường kính 8.5 mét
7. Xưởng lắp ráp - 34 000 mét vuông 
8. Toà nhà điều hành - 4 000 mét vuông
9. Các công xưởng phụ - 9 000 mét vuông
Tổng diện tích 210 200 mét vuông 

Các công xưởng được kết nối với mạng lưới đường sắt và dẫn ra nhà ga trung tâm để vận chuyển các sản phẩm đến khắp cả nước . Nằm liền kề ở phía Tây Nam là một nhà máy nhỏ sản xuất gạch (Hướng Bắc theo mũi tên chữ N) 

Khu vực quận nhà máy máy kéo 

2. Nhà máy Barrikady

Trước chiến tranh thế giới thứ nhất , Đế Quốc Nga chỉ có 1 nhà máy sản xuất các loại pháo cỡ lớn cho chiến hạm ở St.Petersburg và 1 nhà máy ở Perm sản xuất các loại pháo cỡ trung bình và nhỏ . Vì thế nhà máy sản xuất pháo mới được xây dựng ở Tsaritsyn dưới sự hợp tác với công ty Vickers của Anh . Nhà máy được khởi công xây dựng vào năm 1914 và những khẩu pháo đầu tiên ra lò vào năm 1917 . Các loại pháo hạng nặng sản xuất từ nhà máy có tiền tố Br - viết tắt của Barrikady 

Sản phẩm tiêu biểu của nhà máy trong chiến tranh thế giới thứ hai gồm các loại B-4 ''Búa tạ Stalin'', Br-5 280mm , Br-17 , Br-18 .  Ngày nay nhà máy là nơi ra lò của pháo tự hành 2s19 Msta , xe phóng thuộc hệ thống ICBM Topol  và xe phóng thuộc hệ thống Iskander-M

Chú thích :
1. Xưởng hàn - 6 000 mét vuông 
2. Xưởng chế tạo nòng - 10 500 mét vuông
3. Xưởng xử lý nhiệt -  10 700 mét vuông
4. Xưởng lắp ráp - 41 400 mét vuông
5. Các xưởng đúc , rèn , tiện ,...  - 32 100 mét vuông 
5a. Xưởng ép 10 000 tấn - 3 300 mét vuông  
6. Các xưởng sản xuất khác - 57 700 mét vuông
7. Máy phát điện dự phòng chạy bằng dầu - 3 400 mét vuông
8. Tòa nhà điều hành và nhà kho - 8 000 mét vuông
9. Kho chứa vật liệu 
10. Khu vực chuyển hàng lên tuyến đường sắt
Tổng diện tích : 183 100 mét vuông 

Các khu vực thuộc quận Barikadny

Quận Barrikadny sau các cuộc không kích và bắn phá , có thể thấy cột khói đen từ các đám cháy bay lên che khuất tầm nhìn của máy ảnh . Nhà máy Barrikady nằm ở góc dưới bên phải

3. ''Hòn đảo Lyudnikov''

Vào giai đoạn gần cuối của các trận đánh trong thành phố , Sư đoàn súng trường 138 bị đẩy lùi khỏi nhà máy Barrikady về phía bờ sông Volga . Đến ngày 11 tháng 11 toàn bộ Sư đoàn bị ép chặt vào dải đất có kích thước chỉ 700 mét theo chiều dài và 400 mét theo bề ngang , sau lưng là bờ sông Volga. Dải đất đã giữ vững hơn 1 tuần sau đó hi chiến dịch Sao Thiên Vương bắt đầu . Vào ngày 27 tháng 1 năm 1943 , Đại tá  Lyudnikov - tư lệnh Sư 138 thăng hàm thành Thiếu tướng

Tòa nhà nơi đặt sở chỉ huy của Đại tá Lyudnikov

4. Nhà máy luyện kim Krasny Oktyabr

Được khởi công xây dựng vào ngày 30/4/1897 bởi công ty cổ phần luyện kim Ural-Volga của Pháp , nhà máy chính thức đi vào hoạt động năm 1898 ,chuyên sản xuất các loại thép đúc .  Sau cách mạng tháng mười , nhà máy được đổi tên thành ''Krasny Oktyabr'' (Tháng mười đỏ ). Vào khoảng những năm  1929 - 1940 , nhà máy được xây dựng lại và trở thành lò sản xuất các loại thép chất lượng cao phục vụ các ngành công nghiệp ô tô , máy kéo , ... Vào năm 1941 nhà máy là trung tâm luyện kim duy nhất ở miền Nam , đóng góp 9% tổng sản lượng thép dùng cho quân sự của Liên Xô 

Chú thích:
1. Xưởng nhiệt luyện  - 21 900 mét vuông
2. Các thùng chứa nhiên liệu đường kính 33m và 26.5m
3. Xưởng sản xuất , bảo trì tàu hỏa bọc thép - 16 300 mét vuông
4. Xưởng cán thép - 24 700 mét vuông
5. Xưởng sản xuất dây dẫn  - 42 000 mét vuông
6. Xưởng sản xuất thiết bị - 47 700 mét vuông
7. Xưởng sản xuất đạn dược - 56 000 mét vuông
8. Xưởng đúc - 11 900 mét vuông 
9. Tòa nhà điều hành - 17 600 mét vuông
10. Các công xưởng phụ - 5 200 mét vuông
Tổng diện tích : 243 300 mét vuông

Một số khu vực quanh Krasny Oktyabr

T-34-76 thuộc Lữ đoàn 27 ở khu dân cư nhà máy Krasny Oktyabr

Stuka lướt qua bầu trời làng Severny Gorodok sau cú bổ nhào

5. Mamaev Kurgan ( Đồi 102.0 )

Mamaev Kurgan cao 122m nằm sát khu vực trung tâm , từ đây có thể bao quát toàn bộ thành phố .  Trong thời bình Mamaev Kurgan là địa điểm dã ngoại lí tưởng . Với vị trí chiến lược quan trọng , ngọn đồi là địa điểm chứng kiến những cuộc giành giật đẫm máu khi quyền kiểm soát ngọn đồi có thể đổi từ phe này sang phe kia tận 17 lần trong một ngày

Bức tượng ''Tiếng gọi của đất mẹ'' nổi tiếng được đặt trên Mamaev Kurgan

Không kích phi trường Shkolny gần Mamaev Kurgan 

6.Nhà ga Stalingrad I ( Nhà ga trung tâm )

Được xây dựng lần đầu vào năm 1862 khi tuyến đường sắt Volga - Don được đưa vào hoạt động

Ban đầu nhà ga được làm bằng gỗ , về sau khi mạng lưới đường sắt ở Tsaritsyn dần hình thành các tòa nhà gạch được xây dựng ở vị trí nhà ga trung tâm ngày nay . Sau cách mạng nhà ga được đổi tên thành Stalingrad I và được mở rộng vào năm 1933

Nhà ga được sử dụng làm vị trí phân cách quận Trung Tâm và quận Dzerzhinsky

7. Cửa hàng bách hóa trung tâm
Được xây dựng vào năm 1938 , nằm ở giao lộ đường Ostrovsky và quảng trường các chiến sĩ ngã xuống . Đây là địa điểm đặt sở chỉ huy cuối cùng của Paulus - Tư lệnh Tập Đoàn Quân 6 

8. Tòa nhà Pavlov 

Tòa nhà được xây dựng vào  những năm 30 theo thiết kế của kiến trúc sư Sergei Voloshinov, dành cho các nhân viên thuộc Liên đoàn tiêu dùng trung ương (Centrosoyuz) cũng như các chuyên gia công nghiệp . Tòa nhà nằm ở số 61 đường Penzenskaya . Vào ngày 27 tháng 9 năm 1942 , trung sĩ Pavlov dẫn một số đồng đội đột kích vào tòa nhà từ tay quân Đức -nguồn gốc của cái tên ,  3 ngày sau được tiếp viện bởi trung đội do trung úy Afanasiev dẫn đến và đứng vững trong suốt 55 ngày sau đó.

''Những dòng về các cuộc chiến đấu giành giật tòa nhà Pavlov dần xuất hiện trong các báo cáo của đơn vị...

Pháo binh sử dụng tòa nhà làm mốc ngắm : Bắn vào bên trái tòa nhà Pavlov , vào bên phải tòa nhà Pavalov...

Nên cái tên của tòa nhà vẫn sống sót đến ngày nay.

Nhưng thực chất còn nhiều chỗ như vậy tương tự tòa nhà này ở Stalingrad, chứ không phải đây là nơi duy nhất'' - Trung sĩ Pavlov nhớ lại sau chiến tranh

Tòa nhà Pavlov

Tòa nhà Pavlov được xây dựng lại sau chiến tranh thành chung cư với phần tưởng niệm được xây dựng sử dụng các mãnh vỡ và gạch nhặt quanh bờ sông Volga sau trận đánh

Phần còn lại của nhà xay bột

Trái : Nhà của các công nhân đường sắt , Phải : Tòa nhà chữ L

Quảng trường 9 tháng 1 , nhìn từ khu dân cư Balkans nằm ở phía Bắc . Chú thích : 1- Tòa nhà chữ L , 2 - Tòa nhà của các công nhân đường sắt

9. Kho ngũ cốc 

Khi đó công trình đồ sộ này có thể nhìn thấy từ mọi góc phố ở quận Voroshilovsky nên khi các cuộc giao tranh đầu tiên diễn ra ở thành phố ở hướng Nam thì kho ngũ cốc là một trong những hình ảnh đầu tiên đập vào mắt người Đức và trở thành biểu tượng của thành phố trong mắt họ.